Με το όρο παράλληλη στήριξη υποδηλώνεται η συνοδεία μαθητών με ειδικές δυσκολίες ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες( π.χ. ΔΕΠΥ) στο πλαίσιο του τυπικού γενικού σχολείου. Η παράλληλη στήριξη λειτουργεί ενισχυτικά και συνδράμει ενεργά τόσο στην εκπαιδευτική διαδικασία όσο και στην κοινωνικοποίηση. Τα άτομα που αναλαμβάνουν το προαναφερθέν έργο (π.χ. ειδικοί παιδαγωγοί, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ψυχολόγοι κλπ.) , οφείλουν να είναι καταρτισμένα επαρκώς προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες του εκάστοτε παιδιού. Στους μαθητές αυτούς συγκαταλέγονται όσοι, για ολόκληρη ή ορισμένη περίοδο της σχολικής τους ζωής, εμφανίζουν σημαντικές δυσκολίες μάθησης εξαιτίας αισθητηριακών, νοητικών, γνωστικών, αναπτυξιακών προβλημάτων, ψυχικών και νευροψυχικών διαταραχών, οι οποίες, σύμφωνα με τη διεπιστημονική αξιολόγηση, επηρεάζουν τις διαδικασίες της σχολικής προσαρμογής και της μάθησης. Συγκεκριμένα, πρόκειται κυρίως για μαθητές με:
- νοητική αναπηρία (νοητική υστέρηση),
- αισθητηριακή αναπηρία όρασης (τυφλοί, μερικώς βλέποντες) ή/και ακοής (κωφοί, βαρήκοοι),
- κινητική αναπηρία,
- χρόνια, μη ιάσιμα νοσήματα,
- διαταραχές λόγου – ομιλίας,
- ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία, Δ.Ε.Π.-Υ.)
- διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (π.χ. αυτισμός)
- ψυχικές διαταραχές, και
- πολλαπλές αναπηρίες.
Ιδιωτική παράλληλη στήριξη
Αρχικά, το κράτος στηρίζει την ύπαρξη της ιδιωτικής παράλληλης στήριξης ,όπως προβλέπει η παρ.18 του άρθρου 28 ,του νόμου 4186/2013 (ΦΕΚ 193Α).
Η ιδιωτική παράλληλη στήριξη είναι μια παροχή του κέντρου μας, καταλυτικής σημασίας καθώς ο μαθητής ενισχύεται επιπρόσθετα και στο σχολικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, ο γονέας μπορεί να έχει άμεση επικοινωνία με τον εκάστοτε θεραπευτή που έχει αναλάβει τη συνοδεία του παιδιού. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ποιοτικότερη συνεννόηση και συνεργασία του οικογενειακού και σχολικού περιβάλλοντος με στόχο την άμεση παρέμβαση και αντιμετώπιση των δυσκολιών του μαθητή. Στόχος της παράλληλης στήριξης είναι ο μαθητής σταδιακά να αυτονομηθεί ως παρουσία στη συνήθη σχολική τάξη, ώστε να μην απαιτείται ο εκπαιδευτικός να παρευρίσκεται στο σύνολο των ωρών της σχολικής τάξης. Η παράλληλη στήριξη παρέχεται ως ενισχυτικός και ενταξιακός θεσμός της παιδαγωγικής πράξης και της μαθησιακής διαδικασίας, και δεν έχει σε καμία περίπτωση χαρακτήρα φύλαξης του παιδιού ή εξυπηρέτησης στην καθημερινή διαβίωση.
Παράλληλη στήριξη μπορεί να έχει κάθε μαθητής με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, εφόσον μπορεί να ανταποκριθεί στο αναλυτικό πρόγραμμα της τάξης φοίτησής του, καθώς και σε κάθε εκδήλωση σχολικής διαδικασίας.
Ποιος είναι ο ρόλος της παράλληλης στήριξης
Ύστερα από την πλήρης ενημέρωση και εξακρίβωση των δυσκολιών και τις ανάγκες του μαθητή, η παράλληλη στήριξη σε συνεργασία με τους γονείς, τον εκπαιδευτικό του σχολικού πλαισίου και τη διαγνωστική και θεραπευτική διεπιστημονική ομάδα που παρακολουθεί το παιδί, θέτουν τους στόχους, ώστε να υπάρξει ομαλή ένταξη στη σχολική μονάδα, να μπορέσει να εξελιχθεί και να αναδείξει τις δεξιότητές του καθώς και να λειτουργήσει σταδιακά και να μπορέσει να αυτονομηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο. Ο ρόλος και η σημασία της παράλληλης στήριξης είναι πολύ σημαντικοί και ανάλογα με τις εκπαιδευτικές και επικοινωνιακές ανάγκες του παιδιού για το λόγο αυτό διαφοροποιούνται και ενισχύονται στη στήριξη του τόσο μέσα στη τάξη, στο προαύλιο χώρο αλλά και στις εκδρομές/εκδηλώσεις του σχολείου.
Μέσα στη τάξη:
- Στοχεύει να κατευθύνει και ενισχύσει την ένταξη του μαθητή στο πλαίσιο της τάξης και της συνύπαρξης στο σύνολο των παιδιών με τη παρουσία του δασκάλου/ας.
- Στοχεύει να βοηθήσει στην οργάνωση και πλαισίωση του μαθητή στις διαδικασίες και τους κανόνες που πρέπει να ακολουθεί μέσα σε μία τάξη καθώς και πως να ανταπεξέρχεται στις ανάγκες που προκύπτουν.
- Στοχεύει στην ενίσχυση των εκπαιδευτικών και μαθησιακών δυσκολιών που μπορεί να εμφανίζει ένα παιδί σε ένα ή περισσότερα μαθήματα.
- Στοχεύει στην υποστήριξη του μαθητή ώστε να διαχειρίζεται σωστά την συμπεριφορά του και τις συναισθηματικές του δυσκολίες που καλείται να ελέγξει και να προσαρμόσει σε αυτό το πλαίσιο.
- Στοχεύει να ενισχύσει και να βοηθήσει στη γενίκευση των ατομικών στόχων που δουλεύει το παιδί σε κάποιο θεραπευτικό πλαίσιο παρέμβασης εκτός σχολείου.
Στο προαύλιο χώρο:
- Παρέχει οργάνωση και ενεργή συμμετοχή του μαθητή στο παιχνίδι με άλλα παιδιά.
- Παρέχει ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων, καθώς δημιουργεί ένα πλαίσιο αλληλεπίδρασης του μαθητή με περισσότερα παιδιά με σκοπό να ενισχυθούν δεξιότητες διαλόγου και οι επικοινωνιακές δεξιότητες.
- Προστατεύει από τη σχολική βία, το ρατσισμό, τον κοινωνικό αποκλεισμό, την περιθωριοποίηση, το σχολικό εκφοβισμό, ακόμα και την απομόνωση αφού τα παιδιά αυτά στοχοποιούνται και περιθωριοποιούνται σε μεγάλο ποσοστό .
- Ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού παρέχει μεγαλύτερο έλεγχο και επίβλεψη για την ασφάλεια του.
- Παρέχει ενίσχυση στη γενίκευση δεξιοτήτων σε ένα μεγαλύτερο και μη οργανωμένο χώρο.
Εκδηλώσεις/γιορτές/εκδρομές :
- Βοηθάει στην ένταξη και συμμετοχή του μαθητή σε εξωσχολικές δραστηριότητες.
- Προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια στη μεταφορά και στις διαδικασίες που ακολουθούν.
- Παρέχει υποστήριξη στη καινούρια διαδικασία και καθοδήγηση στις δυσκολίες που παρουσιάζονται και πιθανό να αδυνατεί να ελέγξει το παιδί σε ένα καινούριο χώρο και πλαίσιο με διαφορετικά πρόσωπα.
Είναι πολύ σημαντικό, σε όλη αυτή τη διαδικασία που πρόκειται να ενταχθεί το παιδί και οι γονείς, να υπάρχει συνεργασία και καλή συνεννόηση μεταξύ του ανθρώπου που αναλαμβάνει παράλληλη στήριξη, της οικογένεια καθώς και των εκπαιδευτικών. Με αυτόν τον τρόπο ακολουθείται μια κοινή γραμμή, σύμφωνα με τις ανάγκες του παιδιού, για την όσο το δυνατόν καλύτερη και πιο ομαλή ένταξη στο πλαίσιο του σχολείου, την αντιμετώπιση των δυσκολιών, τη γενίκευση των δεξιοτήτων και εξελικτικά στην μεγαλύτερη αυτονομία του παιδιού. Το τρίγωνο οικογένεια-εκπαιδευτικός παράλληλης στήριξης-σχολείο είναι ένα θεραπευτικό τρίγωνο που επιβάλλεται να λειτουργεί με σεβασμό, κατανόηση, αλληλοβοήθεια, συνεργασία και στήριξη. Η εναλλαγή των ρόλων θα πρέπει να γίνεται με απόλυτη συνεννόηση και συγκατάθεση και των δύο πλευρών προκειμένου να διευκολυνθεί η όλη εκπαιδευτική διαδικασία ενώ θα πρέπει να γίνεται η παράλληλη στήριξη με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες του συνόλου της τάξης και παράλληλα τα παιδιά της παράλληλης στήριξης να αισθάνονται ισότιμα με τα άλλα παιδιά και καθόλου μειονεκτικά.